Uran

Zadziwiający jest fakt, że historia wykorzystania związków uranu datuje się od 79 roku naszej ery. Wtedy to rozpoczęto stosować tlenek uranu jako dodatek do szkieł nadający im żółtą barwę. Poczynając od wieków średnich blendę uranową wydobywano na terenie obecnych Czech w okolicach Jáchimova, i stosowano do barwienia szkła na żółty kolor.

Odkrywcą uranu jest Martin Heinrich Klaproth, który w 1789 roku badając blendę uranową rozpuścił próbkę w kwasie azotowym(V), a zobojętniając roztwór wodorotlenkiem sodu uzyskał żółty osad. Otrzymany osad był rozpuszczalny w nadmiarze wodorotlenku, a składał się z drobnych heksagonalnych kryształków. Klaproth doszedł do wniosku, że otrzymał tlenek nowego metalu i podjął się prób jego wydzielenia. Redukcja otrzymanej substancji węglem doprowadziła do uzyskania czarnego, błyszczącego proszku na dnie tygla i Klaproth uznał, że otrzymał nowy, nieznany do tej pory metal. Niestety nie była to prawda gdyż to co udało mu się wydzielić było mieszaniną tlenków uranu, może z niewielką zawartością czystego metalu. W każdym razie przekonany o sukcesie zaproponował nazwę dla nowego metalu, nazywając nowy pierwiastek uranem. Nazwę zaczerpnął od planety Uran  odkrytej osiem lat wcześniej przez angielskiego astronoma Fredericka Williama Herschela. Uzasadniając nadanie akurat tej nazwy nowemu pierwiastkowi napisał: „W czasach starożytnych znanych było tylko siedem planet i uważano, że odpowiadają one siedmiu znanym metalom. Zgodnie z tą tradycją nowy metal powinien nosić nazwę nowo odkrytej planety”. Uran został uznany za nowy pierwiastek, jednak jako metal nie został wydzielony jeszcze przez długi czas. Sześć lat po śmierci Klaprotha w roku 1817 Johann Augustus Arfvedson szwedzki chemik, uczeń Berzeliusa podjął próby zredukowania ciemnozielonego tlenku uranu wodorem. Arfvedson wierzył, że użyty do redukcji związek uranu jest jego tlenkiem na niższym stopniu utlenienia. Teraz wiemy, że wykorzystał on związek o wzorze U₃O₈. W wyniku przeprowadzonej redukcji otrzymał brązowy proszek i uznał go za metaliczny uran. Niestety związkiem otrzymanym przez niego był inny tlenek uranu – UO₂.

W roku 1841 francuski chemik Eugène-Melchior Péligot zastosował z sukcesem inną metodę redukcji. Péligot ogrzewał bezwodny chlorek uranu z metalicznym potasem w tyglu platynowym uzyskując czarny proszek. Właściwości uzyskanej substancji różniły się zdecydowanie od tego co uzyskał Klaproth. Sztabkę metalicznego uranu otrzymał francuski chemik Ferdinand Frederic Henri Moissan w skonstruowanym prze siebie elektrycznym piecu łukowym pozwalającym na uzyskanie bardzo wysokich temperatur. Otrzymaną w maju roku 1896 sztabkę uranu przekazał następnie Becquerelowi, który odkrył radioaktywność uranu.