Principles of Chemistry
- > Home
-
>
Historia chemii
- > Początki chemii
- > Rozwój alchemii
- > Jatrochemia
- > Badanie spalania i powietrza
- > Odkrycie i badanie gazów
- > Powstanie nowoczesnej chemii
- > Prawa chemiczne
- > Narodziny teorii atomowej
- > Elektrochemia
- > Berzelius, Hisinger, Faraday
- > Początki chemii organicznej
- > Substytucja
- > Wartościowość
- > Chemia fizyczna
- > Rozwój chemii nieorganicznej
- > Struktura atomu
-
>
Pierwiastki
- > Starożytność
- > Średniowiecze
- > Powietrze i woda
- > Analiza chemiczna
- > Halogeny
- > Elektrochemia
- > Metody spektroskopowe
- > Pierwiastki ziem rzadkich
- > Gazy szlachetne
- > Pierwiastki radioaktywne
- > Szeregi pierwiastków promieniotwórczych
- > Pierwiastki otrzymane sztucznie
- > Pierwiastki transuranowe
- > Podsumowanie
- > Układ okresowy
-
>
Mechanika falowa
- > Podstawy teoretyczne
- > Moment pędu
- > Równanie Schrodingera
- > Oscylator liniowy
- > Pole o symetrii sferycznej i pole kulombowskie
- > Spin
- > Identyczność cząstek
- > Oddziaływanie wymienne
- > Druga kwantyzacja
- > Poziomy energetyczne atomów
- > Układ okresowy
- > Atom w polu elektrycznym
- > Atom w polu magnetycznym
- > Cząsteczka dwuatomowa
- > Orto- i parawodór
- > Teoria relatywistyczna
- > Kwantowanie pola elektromagnetycznego
- > Fotony
- > Równanie Diraca
- > Cząstki i antycząstki
- > Atom i cząsteczka
-
>
Związki metali przejściowych
- > Powłoka walencyjna metali przejściowych
- > Efekt Jahna-Tellera
- > Teoria pola krystalicznego
- > Teoria pola ligandów
- > Widma elektronowe
- > Wiązania metal-metal
- > Własności magnetyczne
- > Trwałość związków koordynacyjnych
- > Związki z ligandami π–akceptorowymi
- > Arenowe związki koordynacyjne
- > Oddziaływania agostyczne
- > Wiązania chemiczne
- > Pojęcia chemii nieorganicznej
- > Mechanizmy reakcji
- > Oddziaływania międzycząsteczkowe
- > Elementy fizyki
- > Chemia organiczna
Selen
Selen jest kolejnym pierwiastkiem, którego odkrycie nastąpiło długo po tym jak chemicy badali jego związki. Trudności w jego odkryciu wynikały z podobieństwa właściwości selenu do takich pierwiastków jak siarka i tellur. 23 września 1817 roku dwóch szwedzkich chemików Jöns Jacob Berzelius ze swoim asystentem Johanem Gottliebem Gahnem odwiedzili swoją fabrykę produkującą kwas siarkowy(VI) w okolicy miejscowości Gripsholm. Podczas inspekcji znaleźli niewielką ilość osadu, częściowo barwy czerwonej, a częściowo jasnobrązowej w zbiorniku z kwasem. Ogrzewając osad w płomieniu palnika poczuli słaby zapach rzodkiewki, a próbka osadu stopiła się formują kroplę o ołowianym połysku. Charakterystyczny zapach wydzielający się podczas ogrzewania osadu, zgodnie z doniesieniami Klaprotha mógł wskazywać na obecność telluru. Podobny zapach dało się wyczuć w kopalni pirytu w Falum skąd pochodził piryt wykorzystywany do produkcji kwasu. Ciekawość i nadzieja, te dwa czynniki spowodowały, że Berzelius zainteresował się znalezionym w swojej fabryce osadem. Ciekawość badacza jest zrozumiała, natomiast nadzieja odnosiła się do możliwości znalezienia nowego źródła rzadkiego metalu jakim jest tellur. Próbka osadu jaką posiadał do badań była niewielka i przeprowadzone analizy nie wykazały niczego szczególnego. W związku z tym postarał się o zdobycie większej ilości osadu z fabryki kwasu w Falum. Ponieważ piryt wydobywany w Falum nie zawierał telluru, Berzelius doszedł do wniosku, po wykonaniu szczegółowych analiz, że ma do czynienia z nowym metalem, którego właściwości są zbliżone do właściwości telluru. O swoich badaniach pisał do Alexandera Johna Gasparda Marceta, lekarza i członka Królewskiego Towarzystwa Naukowego w Londynie. Pierwszy list informował o odkryciu telluru w pirycie pochodzącym z kopalni w Falum, ale w drugim wysłanym w 1818 roku opisywał nowy pierwiastek o właściwościach zbliżonych do siarki i telluru. Berzelius zaproponował nazwę nowego pierwiastka – selen – od greckiego słowa „σελήνη” (selene) czyli księżyc. Nazwa nawiązuje do telluru, którego nazwa wywodzi się od słowa Ziemia, a przypominający go pod względem właściwości kolejny pierwiastek otrzymał nazwę od Księżyca.
W roku 1973 Anglik Willoughby Smith odkrył, że opór elektryczny selenu zależy od natężenia światła padającego na próbkę. To odkrycie zainspirowało Ernsta Wernera Siemensa w połowie lat 70 dziewiętnastego wieku do skonstruowania komórki selenowej wykorzystanej następnie przez Alexandera Grahama Bella i jego współpracownika Charlesa Sumnera Taintera do stworzenia w 1879 roku fotofonu. Fotofon służył do bezprzewodowego, za pomocą światła, przenoszenia dźwięku. 3 czerwca 1880 roku Tainter przekazał informację z dachu szkoły Franklina (Waszyngton) do okna laboratorium Bella wykorzystując komórkę selenową Simensa. Odległość pomiędzy nadawcą a odbiorca wynosiła 213 metrów, a fotofon został opatentowany w grudniu roku 1880 jako „Apparatus for Signalling and Communicating, called Photophone”.