Jod

Jod jest drugim po chlorze fluorowcem otrzymanym w stanie wolnym, a historia odkrycia związana jest z zapotrzebowanie na proch strzelniczy w czasach wojen napoleońskich. Odkrywcą tego pierwiastka był francuski chemik Bernard Courtois, przedsiębiorca zajmujący się między innymi produkcją saletry i potażu (węglanu potasu). Do produkcji saletry wymagany był węglan potasowy, który Courtois pozyskiwał z wysuszonych wodorostów zbieranych na wybrzeżach Normandii i Bretanii. Woda morska zawiera, a tym samym i spopielone wysuszone algi zawierają, mieszaninę soli takich jak chlorki, bromki, jodki, węglany i siarczany metali alkalicznych (sód, potas) i metali ziem alkalicznych czyli głównie magnezu i wapnia. Podczas odparowywania roztworu powstającego w wyniku płukania popiołu jako pierwszy z roztworu krystalizuje chlorek sodu, a potem chlorek i siarczan(VI) potasu. W roztworze pozostaje mieszanina różnych innych soli łącznie z siarczanami i siarczkami. W celu usunięcia związków siarki Courtois dodawał do roztworu kwas siarkowy(VI). Pewnego dnia dodał większą ilość kwasu niż była wymagana i zaobserwował dziwne zjawisko. Nad naczyniem pojawił się obłok fioletowej mgły, której urodę psuł bardzo nieprzyjemny, powodujący łzawienie, zapach. Co jeszcze bardziej zaskoczyło Courtoisa to fakt, że fioletowa para nie osiadała na zimnych powierzchniach wokół zbiornika w postaci kropel, a tworzyła ciemny krystaliczny nalot z metalicznym połyskiem. Laboratorium Courtoisa nie było wyposażone w odpowiedni sprzęt aby dokonać szczegółowych badań tej zadziwiającej substancji, a on sam zwrócił się o pomoc do swoich kolegów Charlesa Bernarda Desormesa i Nicolasa Clémenta francuskich fizyków i chemików, proszą ich o pozwolenie na kontynuowanie badań w ich laboratorium, jak również o opisanie wyników w czasopiśmie naukowym. Dnia 29 listopada 1813 roku raport podpisany przez Desormesa i Clémenta zatytułowany: „Odkrycie nowej substancji otrzymanej z soli metali alkalicznych przez Pana Courtoisa” ukazał się w „Annales de chimie et de physique”. Courtois przekazał niewielką ilość jodu firmie farmaceutycznej w Dijon, która miała zbadać jego przydatność w farmakologii. Natomiast Clement badając jod, prawdopodobnie jako pierwszy, zwrócił uwagę na fakt, że jego właściwości przypominają właściwości chloru. 6 grudnia tego roku Gay-Lussac ogłosił, że ta substancja jest albo nowym pierwiastkiem albo jego związkiem z tlenem i zaproponował nazwę pierwiastka – ἰοειδής (ioeidēs) – z greckiego fioletowy. 10 grudnia Davy wysłał list do Królewskiego Towarzystwa Naukowego, w którym donosił, że zidentyfikował nowy pierwiastek – jod. To wywołało kontrowersje pomiędzy nim a Gay-Lussaciem o to kto pierwszy dokonał identyfikacji nowej substancji jako pierwiastka. Natomiast obydwoje uczeni przyznali, że odkrycie jodu zawdzięczamy Courtoisowi.