Wersja twojej przeglądarki jest przestarzała. Zalecamy zaktualizowanie przeglądarki do najnowszej wersji.

Principles of Chemistry

 Dubn

Synteza pierwiastka 105 została ogłoszona w roku 1968 przez naukowców z Instytutu Badań Jądrowych w Dubnej. Atomy tego pierwiastka powstały podczas bombardowania ameryku-243 jonami neonu-22, w wyniku czego powstały atomy dwóch izotopów dubnu odpowiednio o masach 260 i 261. Dwa lata później w roku 1970 zespół odkrywców powtórzył reakcję i wydzielił powstające izotopy stosując technikę termicznej chromatografii różnicowej przekształcając wcześniej powstający dubn w jego chlorek. Po wydzieleniu chlorku metalu określono okres połowicznego rozpadu dubnu na 2,2 sekundy stwierdzając jednocześnie jego podobieństwo do tantalu. W tym samym roku w Berkeley zespół pod kierownictwem Alberta Ghiorso otrzymał dubn w wyniku bombardowania kalifornu-249 jonami azotu-15. W tym wypadku otrzymano izotop dubnu-260, o czasie połowicznego rozkładu 1,6 sekundy. Ta rozbieżność w czasach życia zmierzonych w Berkeley i w Dubnej wywołała pewne kontrowersje. W roku 1971 kolejne badania w Dubnej pokazały, że w zastosowanym przez ten zespół procesie powstaje izotop dubnu-261, a nie tworzy się mieszanina izotopów o masach atomowych 260 i 261 jak przypuszczano wcześniej

Tak jak w przypadku poprzednich pierwiastków transfermowych, i przy elemencie 105 pojawiły się kontrowersje związane z nazwą. Grupa radziecka zaproponowała nazwę „nielsbohrium”. Amerykanie optowali za nazwą „hahnium” mającą uczcić niemieckiego chemika Otto Hahna. Te dwie nazwy funkcjonowały obok siebie przez długi czas. Unia Chemii Czystej i Stosowanej dla nowo otrzymywanych sztucznych pierwiastków stosowała nazwy systematyczne tworzone z łacińskich lub greckich liczebników według liczb atomowych. Pierwiastek 105 nosił nazwę unnilpentium. W 1994 roku IUPAC zaproponowała nazwę „joliotium” , którą Rosjanie wcześniej proponowali dla pierwiastka o liczbie atomowej 102, później nazwanego noblem. Jednak ta propozycja nie została przyjęta i w roku 1997 spór rozstrzygnięto nazywając pierwiastek 105 dubnem, od nazwy miejscowości gdzie został otrzymany. IUPAC uzasadniając swoją decyzję stwierdziła, że badacze amerykańscy nadali nazwy odpowiednio berkelowi, kalifornowi, amerykowi jak również ruthefordowi i seaborgowi (odpowiednio 104 i 106) w związku z czym należy uhonorować naukowców rosyjskich.