Rutherford

Próby otrzymania pierwiastka o liczbie atomowej 104 rozpoczęły się w laboratorium w Dubnej już w roku 1957. Zaplanowano eksperymenty polegające na bombardowaniu plutonu-242 jądrami neonu-22 i oczekiwano, że powstanie izotop pierwiastka 104 o masie atomowej 260. Jednak w eksperymentach zaobserwowano jedynie spontaniczny rozpad jąder powstających izotopów z niezwykle krótkim okresem półtrwania wynoszącym 14 milisekund. Taki wynik wskazywał na to, że nie powstaje oczekiwany pierwiastek, a zamiast niego tworzy się izotop ameryku-242. Główną trudność w tego typu eksperymentach sprawiało zarejestrowanie powstawania jąder oczekiwanych pierwiastków. W celu rozwiązania trudności zdecydowano się na zastosowanie odpowiedniego detektora fragmentów rozpadającego się spontanicznie jądra nowego pierwiastka. Jako czujnik wybrano specjalny rodzaj szkła zawierającego uran-104, w którym powstające w wyniku rozpadu jąder pierwiastka 104 fragmenty pozostawiały ledwie zauważalne wgłębienia. Co istotne, ulegające rozpadowi jądra izotopów innych pierwiastków nie oddziałują z tym rodzajem szkła.

W roku 1964 badania nad syntezą pierwiastka 104 zostały wznowione. Przez cztery godziny cel plutonowy był bombardowany jądrami neonu, a następnie szklany detektor poddany został obróbce chemicznej i badaniu mikroskopowemu. W wyniku analizy stwierdzono powstanie sześciu atomów pierwiastka 104, ulegających rozpadowi w czasie od 0,1 do 0,5 sekundy. Średni czas życia, 0,3 sekundy powstającego izotopu wydaje się za krótki aby dało się określić jego właściwości chemiczne, jednak badaczom z Dubnej udało się dokonać jego charakterystyki. Zastosowano niezwykle pomysłowe rozwiązanie. Powstające atomy opuszczające bombardowany cel były hamowane w strumieniu azotu i absorbowane w strumieniu chloru. Metoda, tak zwanej termochromatografii gazowej,  opracowana przez Czecha Ivo Zvarę współpracownika Flerowa okazała się niezwykle pomocnym narzędziem analitycznym w badaniu radioizotopów.

Rosjanie po zsyntetyzowaniu pierwiastka 104 nadali mu nazwę „kurczatow” od nazwiska Igora Wasilejewicz Kurczatowa rosyjskiego fizyka jądrowego, twórcy rosyjskiej bomby atomowej. Ten sam pierwiastek został otrzymany w 1969 roku w Berkeley, przy czym Amerykanie wykorzystali bombardowanie kalifornu-249 jądrami węgla-12. Amerykańscy badacze nadali mu nazwę „rutherfordium” W 1992 roku IUPAC uznała obydwie grupy za odkrywców pierwiastka o liczbie atomowej 104. Amerykańscy badacze w odpowiedzi wystosowali bardzo złośliwy list do Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej, w którym zarzucili IUPAC przypisanie zbyt dużych zasług badaczom rosyjskim, zarzucając IUPAC brak odpowiednich specjalistów mogących określić, w sposób właściwy, dorobek naukowy badaczy. Amerykanie dodatkowo, zresztą zgodnie z prawda, wskazywali na fakt, że Rosjanie wielokrotnie kwestionowali ich pierwszeństwo w odkryciu kolejnych pierwiastków transfermowych. W ostateczności, w 1997 roku, IUPAC uznała, że pierwiastek 104 będzie nosił nazwę rutherford.