Itr, cer

W 1787 roku szwedzki chemik, porucznik Carl Axel Arrhenius, odkrył ciężką, czarną skałę w pobliżu wioski Ytterby. Uważając, że minerał ten może zawierać niedawno odkryty wolfram nazwał go iterbitem, którą to nazwę później zmieniono na gadolinit, i wysłał próbki do znanych chemików w celu analizy. W 1789 roku Johann Gadolin analizując próbkę odkrył nowy tlenek metalu (ziemię) i nazwał go itrem. Wyniki swoich analiz Gadolin opublikował w roku 1794 i ten rok jest uznawany za datę odkrycia itru. Odkrycie Gadolina potwierdził w roku 1797 inny szwedzki chemik Anders Gustaf Ekeberg. Próbki iterbitu były też analizowane przez innych chemików jak na przykład L. Vauquelina we Francji i M. Klaprotha w Niemczech. Oni również odkryli tlenek nowego metalu w próbkach, ale wyniki ich analiz różniły się znacznie od siebie. W związku z tym uzasadnione było podejrzenie, że minerał ten zawiera, oprócz itru, inne pierwiastki, których rozdzielenie jest bardzo trudne.

Odkrycie kolejnego metalu nastąpiło w roku 1803, a dokonali tego niezależnie od siebie J.  Berzelius wraz z Wilhelmem Hisingerem w Szwecji oraz M. Klaproth w Niemczech. Nowy pierwiastek, wydzielony w formie jego tlenku, nazwany został cerem od nazwy   odkrytej przed dwoma laty planetoidy Ceres. Odkrycia dokonano analizując minerał o nazwie ceryt, który jest fluorkiem ceru i lantanu. Właściwości ceru i itru są bardzo podobne do siebie chociaż istnieje kilka różnic. To co w czasach odkrycia tych pierwiastków uznawane było za substancje proste w rzeczywistości było mieszaniną tlenków odpowiednio ceru i gadolinu, a itr zawierał domieszki terbu i lutetu. W roku 1826 Szwed Carl Gustaf Mosander wyraził opinie, że tlenek ceru jest w rzeczywistości mieszaniną tlenków różnych metali.