Wersja twojej przeglądarki jest przestarzała. Zalecamy zaktualizowanie przeglądarki do najnowszej wersji.

Principles of Chemistry

Cyna

Cyna w naturze występuje w postaci minerału kasyterytu czyli tlenku cyny. Przypuszcza się, że cynę odkryto przez sześcioma i pół tysiącem lat czyli w tym samym okresie co miedź. Egipcjanie nie posiadali dostępu do złóż rud cyny ale importowali znaczne ilości tego metalu z Indii i Persji, koniecznego chociażby do wyrobu brązu. Na terenie Europy cynę produkowano na terenach środkowej Anglii o czym wzmianki pochodzą już z czasów kampanii Juliusza Cezara. Do wieku XIII Anglia była jedynym krajem europejskim gdzie wytapiano cynę. W związku z tym metal ten był drogi, a wykorzystywano go do wyrobu luksusowych przedmiotów. W następnych wiekach produkcja cyny wzrosła na tyle znacznie, że zaczęto z niej produkować tanie przedmioty jak cynowe talerze.

Cyna metaliczna, a tym samym i przedmioty z niej wykonane charakteryzują się pewną niepożądaną cechą zwłaszcza w przypadku biżuterii. Cyna występuje w różnych odmianach alotropowych, czyli odmianach różniących się między sobą właściwościami fizycznymi i chemicznymi. W temperaturach powyżej 13,2°C cyna występują jako cyna biała (odmiana b) i jej gęstość wynosi 7,3 g/cm3. W niższych temperaturach przechodzi ona w odmianę a, czyli cynę szarą, której gęstość wynosi 5,85 g/cm3. Zmiana gęstości jest równoznaczna ze zmianą objętości, a tym samym z tym że cyna zmieniając postać rozpada się na szary proszek. Zjawisko to nosi nazwę zarazy cynowej, trądu cynowego lub cynowej dżumy. Trąd cynowy ma jeszcze tę cechę, że cyna szara w kontakcie z cyną białą powoduje pojawienie się ognisk przemiany alotropowej. Na powierzchni przedmiotów trąd cynowy przejawia się jako pozbawione połysku wybrzuszenia, które łatwo się wykruszają.

Symbol chemiczny cyny – Sn – pochodzi od łacińskiej nazwy Stannum wywodzącej się z sanskryckiego słowa stan – solidny, stały.