Rtęć

Jedyny metal występujący w warunkach normalnych w stanie ciekłym. W stanie wolnym jest spotykana w niezwykłych miejscach. Przykładowo w górzystych rejonach Hiszpanii na dnie studni znajdowano metaliczną rtęć. W starożytności znano cynober minerał, z którego w stosunkowo łatwy sposób uzyskiwano metaliczną rtęć. Wystarczyło ogrzewać cynober, czyli siarczek rtęć, w obecności powietrza. Złoża rtęci na terenie Hiszpanii były głównym źródłem tego metalu w czasach antycznych. Ponieważ rtęć metaliczna ma zdolność rozpuszczania innych metali takich jak na przykład srebro czy złoto i tworzenia amalgamatów, to rzymianie używali jej do ługowania piasków rzecznych w celu wydobycia cennych kruszców. Amalgamaty rtęciowe służyły do produkcji zwierciadeł. Paracelsus w XVI wieku wprowadził rtęć i jej związki do medycyny opisując jednocześnie choroby jakie wywoływał kontakt z nią u górników pracujących w kopalniach rtęci. Zatrucia rtęcią nie uniknęli Michael Faraday i Isaac Newton badający ten metal. Cynober był stosowany jako pigment. Amalgamaty znalazły zastosowanie do złocenia i srebrzenia powierzchni metali.

Rtęć była też niezwykle istotnym elementem dla alchemików poszukujących kamienia filozoficznego. Rtęć, stanowiąc połączenie między Wysokim i Niskim, zdominowana przez Merkurego, połączona z wszechobecnym duchem życia czyli siarką, stanowiła jedną z dwu zasad bezpośrednich, z których złożone były wszystkie metale. Stąd już tylko krok do uznania, że manipulując dwiema zasadami bezpośrednimi czyli siarką i rtęcią można przekształcić dowolne metale w złoto.

Symbol chemiczny – Hg – pochodzi od łacińskiej nazwy tego pierwiastka Hydragium co nawiązuje do określenia jakie nadał rtęci Dioskurydes, określając ją jako srebrną wodę.